اهمیت کیفیت آب در دوران بارداری و تاثیر آن بر جنین
1404-01-14 1404-01-14 6:55اهمیت کیفیت آب در دوران بارداری و تاثیر آن بر جنین
آب عنصری حیاتی برای ادامه زندگی موجودات زنده است. آب تصفیهشده یکی از بهترین نوشیدنیهای سالم و دلپذیری است که گویی نوشیدنش، آرامشی عمیق به کلیه سلولهای بدن میبخشد. سلامتی بدن به طور چشمگیری به کیفیت آب مصرفی آن بستگی دارد. بهخصوص در برهههایی از زندگی رعایت استانداردهای تمیزی آب نوشیدهشده، مهم و غیر قابل اغماض است. اهمیت کیفیت آب در دوران بارداری یکی از آن موارد حیاتی در دوران بارداری بانوان است.
بارداری
آبستنی یا بارداری در انسانها، دورهای نهماهه است. در این سیکل رحم دارای جنینی کوچک بوده که با رشد روزانه خود و پس از طی زمان رشد موردنیاز به نوزادی سالم تبدیل میشود. دوره آبستنی، زمانی حساس و نیازمند توجهی مضاعف است. در این دوره مصرف غذای مفید، نوشیدنی تمیز، هوای سالم و آرامش روانی و جسمانی توأمان، تأثیری مستقیم بر سلامت جنین میگذارد. به همین جهت اهمیت کیفیت آب در دوران بارداری بسیار بالاتر میرود. چه بسا استفاده نادرست از آب آلوده، مواد غذایی نامناسب یا هوای کثیف بتواند صدمات جبرانناپذیری بر نوزاد وارد کرده و دقت در مصرف مواد از مشکلاتی اینچنینی بکاهد.

اهمیت آب
آب باارزشترین نوشیدنی گوارای جهان است. عنصری اصلی که منشاء حیات به شمار رفته و تمامی موجودات زنده به آن نیازمندند. آب تشکیلدهنده بیش از دوسوم بدن ما است و تنها مادهایست که به سه حالت گاز مانند بخار، مایع مانند آب دریا و جامد همانند یخ یافت میشود. به طور معمول آب شرب دارای طعم، بو و رنگ نبوده و تصفیه میگردد. زیرا آبهای موجود در طبیعت برحسب میزان مواد معدنی و املاح حلشده در آن، دارای مزههای متفاوتی است؛ شور و تلخ و شیرین!
آب برای تبخیر نیاز به گرمای زیادی دارد. به همین علت گرمای اضافی پدید آمده در بدن انسان، با استفاده از عرق کردن و خروج رطوبت از طریق پوست کم شده و مانع از مشکلات جانبی میگردد. همچنین به هنگام انجام متابولیسمهای روتین بدن همچون گوارش، مقدار زیادی آب مصرف میشود. به همین علت است که انسانها روزانه نیاز مبرمی به نوشیدن آب داشته و بسته به نوع فعالیت و نیاز به حفظ رطوبت میزان متفاوتی دارد. بدین ترتیب اهمیت کیفیت آب در دوران بارداری با توجه به موارد گفتهشده بسیار بالا میرود.
نوشیدن آب در بارداری
از آنجا که جنین در بدن مادر درون کیسهای پر از آب قرار دارد، اهمیت کیفیت آب در دوران بارداری و نیاز به نوشیدن و حفظ رطوبت در زمان بارداری مشخص و مبرهن است. آب سالم تصفیهشده بسیاری از مشکلات فیزیولوژی ایجادشده در این دوره را کاهش میدهد و باعث درخشان شدن و زیبایی پوست مادر نیز میگردد. هرچقدر مادر از آب آشامیدنی سالم بیشتری استفاده نماید، بیش از پیش سلامتی خود و جنینش را تضمین کرده است.

کاربرد آب در بدن مادر
از آنجا که هفتاد درصد بدن هر انسان بالغی را آب تشکیل میدهد، به هنگام بارداری این میزان افزایش یافته و توجه به مصرف آن بسیار مهم است. جنین موجود در رحم مادر از طریق سیستم پیچیده انتقال غذا که مبتنی بر آب و خون است، تغذیه کرده و رشد میکند. علاوه بر آن با مصرف آب سالم از احتمال عفونتهای ادراری در زمان بارداری که بسیار شایع است، جلوگیری میشود. مصرف آب سبب رقیق شدن ادرار گردیده و سموم و باکتریهای مضر بدن را شسته و دفع مینماید. این موضوع یکی دیگر از موارد اهمیت کیفیت آب در دوران بارداری مادران است.
از آنجا که کم شدن آب بدن در دوران بارداری بهشدت برای مادر و جنین خطرناک است، بر اهمیت کیفیت آب در دوران بارداری توسط پزشکان و متخصصان بسیار تأکید میشود. کیسه آب جنین سرشار از آب است و مقدار قابلتوجهی از آب مصرفی مادر در این کیسه جمع میشود. آب کیسه فوق همچون تصفیه و تعویض آب استخر، هر یک ساعت انجام میگیرد. به همین علت مصرف بالای آب در مادران در سلامتی خود و جنینش، امری حیاتی و ضروری است.
آب و آمادهسازی بدن برای زایمان
هنگامی که جنین بزرگ شده و کمکم به فرآیند زایمان نزدیک میگردد، نیاز به مصرف آب نوشیدنی سالم و تصفیهشده بیشتر میگردد. زیرا هم جنین حجم بیشتری از فضای رحم را اشغال کرده و فضای کمتری به مقدار آب موجود در کیسه اختصاص مییابد و هم جهت آمادگی برای خروج از کانال زایمان تنظیم مقدار آب بدن ضروری به نظر میرسد. در صورت توجه نکردن به اهمیت کیفیت آب در دوران بارداری و کمبود آن در بدن، به خصوص در ماههای 8 به بعد، غلظت خون مادر بالا رفته و بیماریهایی نظیر فشارخون و مشکلات قلبی را ایجاد میکند.
کمبود آب مصرفی به ویژه در سه ماه آخر بارداری موجب انقباض ماهیچههای بدن مادر شده و علاوه بر گرفتگیهای دردناک عضلانی، مورمور شدن و خواب رفتن ناخوشایند دستوپا، باعث ایجاد زایمان زودرس نیز میشود. همین مسئله باعث میگردد نسبت به مصرف صحیح آب در این دوران توجه خاصی صورت گیرد.

رفع مشکلات بارداری با مصرف آب
بسیاری از بیماریها و مشکلات پدیدآمده در زمان بارداری با مصرف بهینه آب آشامیدنی سالم و تصفیهشده، قابلپیشگیری یا رفع است. بهعنوان مثال جلوگیری از عفونتهای ادراری، جلوگیری از تهوع و استفراغ ناشی از علائم بارداری در ماههای اولیه، مانعی در برابر افزایش فشارخون، گرگرفتگی، خوابرفتگی و انقباضهای عضلانی و درنهایت جلوگیری از زایمانهای زودرس و مشکلات ناشی از آن است.
اهمیت کیفیت آب در دوران بارداری و مصرف آب آشامیدنی سالم و گوارا، کمبود آب در اثر ایجاد عرق و خروج رطوبت از بدن مادر را جبران میکند. به هنگام انجام پیادهروی، ورزشهای دوران بارداری و سایر فعالیتهای توصیهشده توسط پزشکان، مصرف آب امری بسیار ضروری و واجب است. در مقابل از مصرف بیش از اندازه نوشیدنیهای کافئیندار همچون چای و قهوه یا نوشیدنیهای قندی همچون آبمیوههای صنعتی باید اجتناب نمود.
مزیتهای مصرف مناسب آب در بارداری
آگاهی از اهمیت کیفیت آب در دوران بارداری و مصرف آب آشامیدنی استاندارد و تصفیهشده، سبب تأمین آب کیسه رحم و حفظ رطوبت موردنیاز آن میشود. به همین جهت پروسه تغذیهرسانی جنین بهخوبی انجام گرفته و تعویض آب موجود در آن بهموقع و به طور کامل انجام میگیرد. همچنین برای شخص مادر نیز مفید بوده و مانع بسیاری از بیماریها و دردهای ناشی از کمآبی میشود.
مصرف آب و دقت بر اهمیت کیفیت آب در دوران بارداری، پوست مادران باردار را شفاف، درخشان و شاداب کرده و به کاهش لک، جوش و آکنه پوستی در این دوران کمک میکند. همچنین با دفع میزان سدیم زائد، احتمال مشکلات کلیوی و ورم اندامهای دستوپا را کم کرده و از سلامتی مادر پشتیبانی میکند. از آنجا که گوارش در این دوران دچار مشکلات متعددی به لحاظ تغییرات هورمونی و کاهش فضای اندامهای درونی بدن میشود، مصرف آب از عوارض آن کم کرده و بهسلامتی جهاز هاضمه کمک میکند. دفع سموم از طریق ادرار و تعرق، حسن دیگری از مصرف بهینه آب است. درنهایت با استفاده از آب کافی موردنیاز بدن، خطر زایمان زودرس و سقط جنین بسیار پایین میآید.

دسترسی به آب سالم و تصفیهشده در بارداری
استفاده از آب سالم عاری از هرگونه املاح و مواد معدنی مضر برای هر فردی لازم است؛ اما به علت اهمیت کیفیت آب در دوران بارداری این ضرورت صدچندان میشود. زیرا علاوه بر سلامتی مادر که بهشدت در این دوران حساس بوده و تحتتأثیر کوچکترین میکروب یا باکتری به هم میریزد، سلامتی جنین در حال رشد نیز تأثیر مستقیمی با بهینه بودن آب مصرفی توسط مادر دارد. استفاده از آبهای تصفیهشده شهری و لولهکشیهای خانگی، به مراتب خیلی بهتر از مصرف آب چشمههایی است که از لحاظ میزان سموم و املاح معدنی موجود در آن همچون رسوبات، فلزات سنگین، نیترات و نیتریت و نیز ناخالصیهای دیگر آنالیز نشده است.
با توجه به اهمیت کیفیت آب در دوران بارداری در صورتی که امکان دسترسی به آب آشامیدنی لولهکشی و تصفیهشده وجود نداشت، بهترین جایگزین آن استفاده از آبهای آشامیدنی بطری یا گالنی است که در سوپرمارکتها و فروشگاههای مواد غذایی به فروش میرسد. همچنین میتوان در منزل آب معمولی را جوشانده و پس از رسیدن به نقطهجوش مناسب و سرد شدن، از آن استفاده کرد. علاوه بر آن بهکارگیری دستگاههای تصفیه آب آشامیدنی نیز گزینه انتخاب دیگری است که البته پرهزینهتر به نظر میرسد.
تأثیر آلودگی آب بر جنین
از آنجا که اهمیت کیفیت آب در دوران بارداری امری بسیار مهم است، استفاده از آبهای تصفیهنشده مشکلات خطرناک جبرانناپذیری را ایجاد میکند. این آبهای غیراستاندارد حاوی مواد خطرناکی همچون آرسنیک هستند. مصرف آن احتمال آسیب به جنین را بهشدت بالا برده و سبب کاهش رشد سر نوزاد و به تبع آن بیماریهای خطرناکی میشود. این خطر بهخصوص در سه ماهه دوم بارداری بارز بوده و موجب کاهش وزن، قد و اندامهای بدن نوزاد به هنگام تولد میگردد.
افزون بر آن مصرف آب آلوده و تصفیهنشده حاوی سم آرسنیک، حتی پس از بارداری و در دوران شیردهی هم آسیبرسان بوده و با رخنه کردن در شیر مادر، موجب ایجاد سرطانهای تنفسی و مشکلات کبدی در نوزاد میگردد. این ماده با ایجاد مسمومیتهای بسیار خطرناک مانع رشد سلامت جنین شده و موجب علائمی همچون استفراغ، اسهال، مشکلات گوارشی و غیره در بدن مادر میگردد. توجه به اهمیت کیفیت آب در دوران بارداری، استفاده از آب سالم و استاندارد، یکی از مهمترین موارد در تغذیه مادر و جنین به شمار میرود.

میزان مصرف آب در بارداری
در حالت طبیعی و نرمال هر انسان نیاز به مصرف 6 الی 8 لیوان آب در طول روز دارد. این مقدار آب نوشیدنی برای مادران باردار، بهروزی 10 الی 12 لیوان رسیده و لازم است مصرف گردد. اگرچه در اوایل مصرف امکان دفعهای مکرر کلافهکننده است، اما با گذشت زمان شرایط بهتر شده و آب نوشیدهشده جذب اندامهای موردنظر میشود. با توجه به اهمیت کیفیت آب در دوران بارداری و جهت سهولت در مصرف آب، میتوان قدری آبلیموی طبیعی یا نارنج را در آن اضافه نموده و علاوه بر خاصیت کاهش فشار و چربی زدایی بدن، از بوی خوشایند و طعم دلپذیر آن نیز لذت برد.
آبهای آشامیدنی بهصورت دتاکس در صورتی که با مواد کمخطر همچون خیار، نعناع، آبلیمو و نارنج و سایر افزودنیهای طبیعی اما کم ریسک به خصوص به صورت خانگی تهیه شود، جایگزین خوبی برای آب به شمار میرود. بدین طریق مادران باردار را به مصرف آب بیشتر تشویق میکند.