گندزدایی آب با کلر
1403-04-17 1403-04-16 20:37گندزدایی آب با کلر
آب آشامیدنی سالم بسیار پراهمیت است. به همین علت استفاده از روش‌های مختلف برای ضدعفونی‌کردن آن بسیار رایج شده است و در همه جوامع از انواع مختلف آن بهره می‌برند. گندزدایی آب با کلر از جمله مناسب‌ترین روش‌ها به شمار می‌رود که توانسته امتیازات خاص خودش را داشته باشد. به همین علت قصد داریم در ادامه شما را با این موضوع به‌صورت جامع و کامل آشنا کنیم. پس از دنبال‌کردن این مطلب غافل نشوید.
کلر یا کلرین چیست؟
همان‌طور که اشاره کردیم یکی از روش‌هایی که می‌توانید از آن برای ضدعفونی‌کردن آب بهره ببرید، استفاده از کلر و یا به عبارتی کلرین است. به همین علت قبل از اینکه به بررسی این روش بپردازیم، بد نیست با کلر آشنایی بیشتری را پیدا کنید.
کلر یکی از عناصر شیمیایی جدول تناوبی به شمار می‌رود و جرم اتمی 17 را به خود اختصاص داده است. جرم اتمی استاندارد این عنصر 35.453 گرم بر مول است. کشف این عنصر به سال 1774 می‌گردد که توسط کارل ویلهم شیله شناخته شد. نام‌گذاری این عنصر توسط همفری دیوی و در سال 1810 انجام شد.
چرا سازمان‌های آب و فاضلاب به آب آشامیدنی کلر اضافه می‌کنند؟
منابع مختلفی وجود دارند که تأمین‌کننده آب مصرفی انسان‌ها هستند که از آن‌ها می‌توانیم به رودخانه‌ها، چشمه‌ها، سدها و چاه‌ها اشاره کنیم. آب هر کدام از منابع آلودگی‌های مختلفی از جمله میکروب و میکروارگانیسم‌هایی را به خود اختصاص داده‌اند که تأثیرات منفی را بر روی سلامت انسان‌ها می‌گذارند.
به همین دلیل اگر ضدعفونی نشوند، شاهد اتفاق‌های ناگواری خواهیم بود. به همین دلیل سازمان‌های آب و فاضلاب برای اینکه آب بهداشتی را برای شهروندان خود فراهم آورند، اقدام به ضد عفونی آب با کلر کرده‌اند.
کلر باقی‌مانده چیست؟
یکی از متداول‌ترین سؤالاتی که در این زمینه پرسیده می‌شود این بوده که کلر باقی‌مانده چیست. حتی بعد از گندزدایی آب با کلر نیز این احتمال وجود دارد که آلودگی‌های میکروبی مختلفی در شبکه آبرسانی وجود داشته باشند و یک تهدید بزرگ نیز به شمار آیند.
خصوصیات مختلفی را می‌توانید از کلر مشاهده کنید. از مهم‌ترین این خصوصیات می‌توان به پایداری شیمیایی اشاره کرد که می‌تواند مقداری کلر را در آب بر جای بگذارد و از این طریق منجر شود تا به اهداف ثانویه گندزدایی دست پیدا کرد.
این روش توانسته رضایت بسیار زیادی را به دست بیاورد و سازمان‌ها و افراد زیادی خواهان استفاده از آن باشند. پشت سر گذاشتن راه‌های اولیه و ثانویه در روش‌های دیگر ضدعفونی، نیازمند سرمایه‌های بسیار بالا است. درحالی‌که این مورد را در ضد عفونی آب با کلر مشاهده نخواهید کرد.
مزایای گندزدایی آب با کلر
- استفاده از کلر برای ضدعفونی‌کردن آب، توانسته از مزیت‌ها و امتیازات مختلفی بهره‌مند شود که هرکدام از آن‌ها اهمیت خاص خودشان را دارند و شما را ترغیب به استفاده می‌کنند. از مهم‌ترین و کاربردی‌ترین این مزیت‌ها می‌توانیم به گزینه‌های زیر اشاره کنیم:
- میکروارگانیسم‌هایی که در داخل آب وجود دارند، به بهترین شکل ممکن حذف می‌شوند.
- روش‌های ضدعفونی‌کردن بسیار گسترده بوده ولی آسان‌ترین گزینه‌ای که می‌توانید انتخاب کنید، کلر است.
- همچنین مقدار هزینه نهایی که باید برای ضد عفونی آب با کلر پرداخت کنید، در مقایسه با سایر روش‌ها کمتر است و همین موضوع باعث محبوبیت این روش شده است.
- کلر در آب ضد عفونی‌شده باقی می‌ماند و همین موضوع باعث خواهد شد تا احتمال آلودگی‌های بهتری به حداقل میزان خود برسد.
- عواملی که مولد و تولیدکننده بوی بد هستند، می‌توانند منفی‌ترین اثر را بر روی آب بگذارند. به همین علت ماده ضدعفونی‌کننده کلر، می‌تواند به‌راحتی با آن‌ها مبارزه کند.
- مواد سمی در فاضلاب‌های صنعتی به‌وفور یافت می‌شوند. از سمی‌ترین این مواد می‌توان به سیانور اشاره کرد که کلر به‌صورت کامل قابلیت متلاشی کردن آن را دارد.
تمامی این دلایل باعث خواهند شد که استفاده از روش کلرزنی در تمامی جوامع رشد بالایی داشته باشد و شاهد آب سالم‌تری برای آشامیدن و یا مصارف دیگر باشیم.
معایب کلر در آب آشامیدنی
کلر علاوه بر مزیت‌هایی که دارد، یک سری از معایب را نیز به خود اختصاص داده است که از آن‌ها می‌توانیم گزینه‌های زیر را نام ببریم:
- هرچند کلرزنی میکروارگانیسم‌ها را از بین می‌برد ولی قادر به از بین بردن لاشه آن‌ها نیست. به همین دلیل این لاشه‌ها در آب باقی می‌مانند و به نوبه خود باعث آلودگی می‌شوند.
- در صورتی که کلر با پوست و موی انسان برخورد داشته باشد، حساسیت و ریزش مو افزایش پیدا خواهند کرد.
- در صورتی که گاز کلر در محیط‌هایی همچون استخر و حمام استنشاق شوند، می‌تواند منجر به بیماری‌های ریوی شود.
- کلر باقی‌مانده‌ای که در آب وجود دارد، با دیگر مواد آلی که در آب وجود دارند ترکیب می‌شود که نتیجه آن تشکیل تری هولمتان است. تری هولمتان‌ها سرطان‌زا هستند و بر روی سلامتی انسان‌ها اثرات مخربی را دارند.
برای اینکه اثرات منفی کلر را به حداقل خود برسانیم، نیاز است تا کلر باقی‌مانده را حذف کنیم. به‌عنوان‌مثال در صورت مصرف می‌توانید آن را بجوشانید که خود یک روش برای ضدعفونی‌کردن آب است.
روش برتر برای از بین بردن کلر باقی‌مانده
علاوه بر گزینه شده یک روش برتر نیز وجود دارد که به شما کمک خواهد کرد کلر باقی‌مانده را حذف کنید. استفاده از دستگاه‌های تصفیه آب در بین این موارد جای‌داده می‌شود که یکی از برترین ایده‌ها است. این دستگاه‌ها با قابلیت‌هایی که دارند می‌تواند کلر باقی‌مانده را حذف کنند. به‌غیراز کلر دیگر میکروب‌ها و آلودگی‌ها نیز از بین می‌روند. به همین دلیل می‌توانید کیفیت بسیار بالایی را از آب تصفیه‌شده مشاهده کنید.
امروزه برندهای مختلفی در زمینه تولید انواع دستگاه‌های تصفیه‌کننده آب در حال فعالیت هستند که هرکدام از آن‌ها با توجه به مشخصاتی که دارند، رنج قیمتی متفاوتی را به خود اختصاص داده‌اند. به همین علت شما با توجه به بودجه می‌توانید یکی از آن‌ها را انتخاب کنید و همراه با گندزدایی آب با کلر و این دستگاه، یک زندگی نسبتاً سالم را مدیریت نمایید.
نحوه استفاده از ترکیبات کلردار
چگونگی استفاده از ترکیبات کلردار به چند بخش مختلف تقسیم می‌شود که هر یک ویژگی‌ها مخصوصی را با خود به همراه دارند و در انجام آن‌ها باید به نکات متعددی توجه نمود. این مراحل شامل گزینه‌های زیر می‌شوند:
- کلرزنی آب به‌صورت مقدماتی
- کلرزنی آب به‌صورت نهایی
- گندزدایی آب با کلر به صورت مجدد
- کلرزنی آب چاه‌ها
- گندزدایی آب با کلر در شبکه و خطوط انتقال
- کلرزنی مخازن آب
در ادامه به‌صورت خلاصه هر یک از مراحل ذکرشده را توضیح خواهیم داد.
گندزدایی آب با کلر به‌صورت مقدماتی
اولین مرحله از ضد عفونی آب با کلر زمانی شروع می‌شود که آب خام به تصفیه‌خانه راه پیدا می‌کند. کلر تزریقی تهیه‌شده به مواد معلق و مواد ته‌نشین شده، تزریق می‌شود. در صورتی که این فرایند در حوض‌های ته‌نشینی انجام گردد، می‌توانید شاهد مزیت‌های زیادی باشید که بالارفتن راندمان صافی‌ها در بین مهم‌ترین امتیازات جای میگیرد. علاوه بر این، به انجام رساندن این فرایند باعث خواهد شد تا طعم و بوی آب کاهش پیدا کند. ازاین‌رو شرایط برای تشکیل ترکیبات تری هالومتان‌ها مهیا خواهند شد.
گندزدایی آب با کلر به‌صورت نهایی
دومین مرحله با نام کلرزنی آب به‌صورت نهایی شناخته شده است و زمانی فرایند انجام‌دادن آن شروع می‌شود که آب خروجی تصفیه‌خانه‌ها مقداری تصفیه شده باشد. یعنی از مرحله اولیه گذر کرده باشد. این مرحله به‌گونه‌ای باید انجام شود که آب واردشده به بخش شبکه توزیع، مقدار کلر را در خود ذخیره نگه‌داشته باشد. هدف از ذخیره کلر این بوده که در مراحل بعدی قابلیت مبارزه با انواع آلودگی‌ها را داشته باشد.
کلرزنی مجدد
زمانی که شبکه‌های توزیع بسیار طولانی و طویل باشند، از کلرزنی مجدد بهره برده می‌شود. یعنی نقاطی که بیشترین اختلالات را دارا هستند، شناسایی و سپس ضد عفونی آب با کلر شروع می‌شود. انجام این کار می‌تواند به آبی که در مراحل قبل سالم‌سازی شده است، کیفیت بالا و قابل قبولی را بدهد.
کلرزنی آب چاه‌ها
اجتماعات مختلفی وجود دارند که از آب چاه استفاده زیادی را می‌کنند. به همین علت قبل از اینکه آب به مرحله توزیع برسد، نیاز است تا به‌صورت کامل گندزدایی و ضدعفونی شود.
کلرزنی شبکه و خطوط انتقال
به‌طورکلی شبکه و خطوط انتقال نیازی به کلرزنی ندارند، مگر در شرایطی که این خطوط بسیار طولانی باشند. همچنین اگر برای اولین‌بار این خطوط احداث شده باشند و یا بعد از مدت‌ها به تعمیر نیاز داشته باشند، در آن صورت ضد عفونی آب با کلر تبدیل به یکی از ضروریات خواهد شد و نباید از آن چشم‌پوشی کرد.
گندزدایی مخازن آب با کلر
آخرین مورد نیز مربوط به کلرزنی مخازن آب است که اهمیت بسیار بالایی را به خود اختصاص داده است. مراحل مختلفی وجود دارند که آب مخازن در تمامی آن‌ها باید مورد ضدعفونی و کلرزنی قرار بگیرد. احداث، تعمیرات و رنگ‌آمیزی شامل این مراحل هستند.
کلر می‌تواند به دو شکل مایع و گاز مورد استفاده قرار بگیرد و برای نگهداری آن‌ها از مخازن فلزی بهره برده می‌شود و در همین مخازن نیز حمل‌ونقل می‌شوند. در نهایت از این نوع کلرها در زمانی که نیاز است، برای ضدعفونی و گندزدایی کردن تصفیه‌خانه‌های بزرگ و کوچک بهره می‌گیرند.
نکات قابل‌توجه در شروع کار و ازکارانداختن دستگاه کلرزنی مایع
اگر برای ضد عفونی آب با کلر، از نوع مایع آن استفاده می‌کنید، باید به یک سری از نکات پراهمیت در شروع کار و همچنین ازکارانداختن دستگاه مخصوص استفاده کنید. دستگاهی که برای این امر مورد استفاده قرار میگیرد، با نام دستگاه کلرزنی مایع شناخته شده است . نکات زیر در خصوص آن از اهمیت بالایی برخوردار است. پس با دقت بالایی به آن‌ها توجه نمایید.
- در ابتدا از پودر کلر باید محلول پرکلرین تهیه شود. برای یک شیفت 8 ساعته تا 24 ساعته به 2 الی 10 درصد از این محلول نیز است.
- از قسمت‌های برقی کلریناتور باید بازدید شود.
- زمانی که پمپ تزریق راه اندازی شد، به‌منظور تنظیم کردن میزان تزریق و اطمینان پیداکردن از صحت آن، نیاز است تا به‌صورت کامل از آن بازدید شود.
- برای اینکه مطمئن شوید، پرکلرین به محل مصرف به‌درستی انتقال‌داده‌شده است، کافی است کلر باقی‌مانده را اندازه‌گیری کنید و در سیستم آن را به تثبیت برسانید. مقدار موردنظر باید به 2 میلی‌گرم بر لیتر برسد.
- جایی که کلریناتور نصب است، باید کاملاً بهداشتی و به دور از هرگونه آلودگی باشد.
- شیرآلات مربوطه و مورداستفاده، حداقل هر ماه یک‌بار باید چک شوند.
نکات قابل‌توجه در شروع کار و ازکارانداختن دستگاه کلرزنی گازی
از دیگر روش‌های ضد عفونی آب با کلر، استفاده از دستگاه کلرزنی گازی و یا به‌اصطلاح کلریناتورهای گازی است. استفاده از این دستگاه نیز در مراحل مختلف نکات متعددی را به خود اختصاص داده است که توجه به هر کدام از آن‌ها بسیار ضروری هستند. از جمله مهم‌ترین این نکات می‌توان به گزینه‌های زیر اشاره کرد:
- شیرهای ورودی و خروجی کلر که به کلریناتور راه دارند، باید بسته باشند و با بررسی کردن می‌توانید از آن مطلع شوید.
- مخازن و کپسول‌های مورداستفاده نباید هیچ‌گونه نشتی را داشته باشند و اطمینان پیداکردن از آن‌ها باید در اولویت قرار بگیرند.
- همچنین برای اینکه از تزریق کلر به آب مطمئن شوید، می‌توان میزان کلر باقی‌مانده در آب را اندازه‌گیری کنید.
- زمانی که می‌خواهید مخازن کلر و یا کلرینتاتورهای گازی را تعمیر و یا دست‌کاری کنید، علاوه بر دستکش‌های مخصوص باید لباس مناسب را نیز تهیه کرده باشید.
- همچنین قبل از اینکه تعمیرات دستگاه کلرزنی گازی شروع شود، باید از وجود برخی تجهیزات اطمینان حاصل کنید. کپسول اکسیژن و ماسک ضد گاز در بین این موارد جای‌داده می‌شوند.
- از تمامی شیرآلات باید به‌صورت هفتگی و ماهیانه بازدید به عمل بیاید تا در صورت وجود مشکل شناسایی و نسبت به حل هرکدام اقدام شود.
تمامی نکاتی که در استفاده از دستگاه‌های کلرزنی مایع و گازی ذکر شدند، از اهمیت بالایی برخوردار هستند و نباید از رعایت آن‌ها غافل شوید. هرگونه بی‌توجهی نسبت به این موضوع می‌تواند مشکلات بسیار بزرگی را ایجاد کند که علاوه بر خسارات مالی، شاهد خسارت‌های جانی غیرقابل‌جبران باشید
سخن آخر
در این مطلب شما را با مهم‌ترین نکاتی که در رابطه با ضد عفونی آب با کلر در ارتباط هستند، آشنا کردیم. ازآنجایی‌که مسئله سلامتی و آب آشامیدنی بسیار مهم و حائز اهمیت است، نباید از هیچ‌کدام آن‌ها چشم‌پوشی کرد. توجه به‌تمامی نکات بیان‌شده می‌تواند کیفیت زندگی را بالا ببرد و شما را از خسارت مالی و جانی به دور کند.
