ضد عفونی کردن آب چاه با روش شوک کلرزنی شامل موارد تمیز کردن، محاسبه و ریختن، مخلوط کردن، گردش، سپس شستشو و اتمام است. بسیاری از چاه های مورد استفاده نیازمند کلرزنی هستند.

فهرست مطالب

• شوک کلرزنی چیست؟
• کاربردهای شوک کلرزنی در کجاست؟
• چه زمانی باید از شوک کلرزنی برای چاه استفاده کرد؟
• آیا ضد عفونی کردن آب چاه با روش شوک کلرزنی موثر است؟
• شوک کلرزنی و آزادسازی موقت آرسنیک
• دستور العمل های احتیاطی قبل از شوک کلرزنی
• از چه نوع سفید کننده کلر باید استفاده کنیم؟
• اندازه گیری عمق آب در چاه
• مراحل ضد عفونی کردن آب چاه با روش شوک کلرزنی
• مقایسه ضد عفونی کردن آب چاه با روش شوک کلرزنی یا پکیج کلرزنی

شوک کلرزنی چیست؟

ضد عفونی کردن آب چاه با روش شوک کلرزنی فرآیندی است که در آن سیستم های آب خانگی مانند چاه ها، چشمه ها و مخازن با استفاده از سفید کننده مایع خانگی (یا کلر) ضد عفونی می شوند. شوک کلرزنی به طور گسترده برای از بین بردن آلودگی های باکتری در سیستم های آب خانگی مورد استفاده قرار می گیرد.

کاربردهای شوک کلرزنی در کجاست؟

• حذف کلرزنی از آب آشامیدنی: وقتی کلرزنی به طور معمول در آب آشامیدنی حضور دارد و سطح آن به میزان مضر برای سلامتی انسان‌ها می‌رسد، از شوک کلرزنی استفاده می‌شود تا کلرزنی به سرعت از آب حذف شود.
• حذف کلرزنی از آب سیستم‌های صنعتی: در برخی صنایع مانند پروسه‌های تولید غذا و نوشابه، پالایش نفت، تصفیه آب و فاضلاب و غیره، کلرزنی ممکن است به عنوان یک ماده شیمیایی مورد استفاده باشد. در این موارد، شوک کلرزنی ممکن است برای حذف باقی‌مانده‌های کلرزنی از فرآیندها و تجهیزات صنعتی مورد استفاده قرار گیرد.
• تخلیه تجهیزات شناور و مخازن ذخیره‌سازی: در مواردی که تجهیزات شناور مورد استفاده قرار می‌گیرند (مانند مخازن ذخیره‌سازی) و کلرزنی به عنوان ماده‌ای معقول برای ضدعفونی کردن مورد استفاده قرار گرفته است، برای تخلیه تجهیزات شناور و پاکسازی آنها از کلرزنی، شوک کلرزنی استفاده می‌شود.
• اعمال اصلاحات در سیستم‌های آبی: زمانی که نیاز به تغییرات اساسی در سیستم‌های تصفیه آب و تصفیه فاضلاب وجود دارد و کلرزنی به میزان زیادی در سیستم حاضر باشد، شوک کلرزنی ممکن است برای آماده‌سازی سیستم به منظور اعمال تغییرات استفاده شود.
• تعمیر و نگهداری: شوک کلرزنی ممکن است در تعمیر و نگهداری سیستم‌های تصفیه آب و فاضلاب برای حذف کلرزنی باقی‌مانده یا بهبود عملکرد سیستم مورد استفاده قرار گیرد.

مهم است که شوک کلرزنی توسط کارشناسان متخصص آب و شیمیایی اجرا شود و با رعایت مقادیر مناسب و دقت بالا انجام شود تا هیچ آسیبی به آب، محیط زیست یا سلامتی انسان‌ها نرسد.

چه زمانی باید از شوک کلرزنی برای چاه استفاده کرد؟

• پس از تکمیل یک چاه جدید یا زمانی که یک چاه استفاده نشده می خواهد مورد استفاده قرار بگیرید.
• اگر نتایج آزمایش آب سالیانه وجود باکتری در اب را نشان دهد.
• اگر یک سیستم چاه برای هرگونه نصب، تعمیر یا نگهداری باز شود.
• هر زمان که چاه توسط آبهای سیلابی پر شده باشد. (آب ایستاده در اطراف یا پوشاندن پوشش چاه)
• اگر آب چاه پس از باران گل آلود یا کدر شود.
• اگر چاه دارای باکتری آهن یا باکتری کاهنده گوگرد مانند لجن یا بو باشد.

آیا ضد عفونی کردن آب چاه با روش شوک کلرزنی موثر است؟

ممکن است فرآیند شوک کلرزنی تاثیر زیادی بر روی سیستم تصفیه نداشته باشد دلایل آن این است که منبع آلودگی در سیستم وجود دارد و همین موضوع می تواند این فرایند را ناموفق گرداند.

• وجود یک سیستم سپتیک نادرست در نزدیکی
• داشتن مسیری برای ورود آب های سطحی به چاه مانند:
• محل نامناسب چاه
• فقدان درپوش چاه یا درپوش چاه که نامناسب یا شل شده است
• تزریق ناکافی یا سایر خطاها در حین ساخت چاه
• محفظه چاه ترک خورده

شوک کلرزنی و آزادسازی موقت آرسنیک

اگرچه فرایند شوک کلرزنی چاه ها را ضد عفونی می کند، اما ممکن است به طور موقت سطح آرسنیک آب را در مناطقی که رسوبات آبخوان حاوی سطوح بالایی از آرسنیک هستند افزایش دهد (WDNR، 2008). آرسنیک به طور طبیعی در برخی از سنگ بستر و رسوبات آبخوان دربرخی مناطق وجود دارند و در آب آشامیدنی برخی از چاه های خصوصی یافت می شوند. به همین دلیل، زمانیکه سطح آب به دلیل پمپاژ آب های زیرزمینی پایین می آید، رسوبات موجود در آب های زیرزمینی در معرض اکسیژن قرار می گیرند. اکسیژن به حل کردن مقداری از آرسنیک موجود در رسوبات کمک می کند. از آنجا که کلر یک اکسید کننده قوی است، می تواند آرسنیک را از رسوبات حل کرده و آن را در آب های زیرزمینی آزاد کند.

برای اطمینان بیشتر از این مساله باید میزان آرسنیک آب چاه مورد ازمایش قرار بگیرید و در صورت مشاهده این ماده دستورالعمل های خاص برای شوک کلرزنی باید در نظر گرفته شود که عباتند از:

• از محلول سفید کننده اسیدی یا قلیایی استفاده نکنید. محلول با pH 6-7 بهترین است.
• محلول های کلر را برای مدت طولانی تر از زمان تجویز شده (12 تا 24 ساعت) در داخل محفظه چاه قرار ندهید.
• محفظه‌های چاه، مخازن نگهدارنده و لوله‌ها باید کاملاً شسته شوند تا زمانی که باقی‌ مانده کلر در سیستم پیدا نشود.
• آب چاه برای آشامیدن باید پس از شوک کلرزنی برای آرسنیک آزمایش شود تا مطمئن شوید که غلظت آرسنیک در سطح ایمن است (کمتر از ppb 10).

دستور العمل های احتیاطی قبل از شوک کلرزنی

• محلول های کلر غلیظ برای کلرزنی  می تواند خطرناک و عواقب بدی داشته باشد. به همین دلیل، زمان کار با محلول کلر غلیظ، پوشیدن لباس مناسب از جمله عینک، پیش بند محافظ و دستکش و چکمه لاستیکی بسیار مهم و ضروری است. علاوه بر این، باید محلول کلر را مخلوط کرده و در محلی با تهویه مناسب اضافه کنید.
• به دلیل سطح بالای کلر در آب پس از فرایند شوک کلرزنی لازم است یک منبع جایگزین برای آب آشامیدنی در نظر بگیرید. اطمینان حاصل کنید که کودکان و افراد مسن در طول این فرآیند از آب لوله کشی استفاده نکند.
• کلر باید زمان تماس کافی برای کشتن باکتری ها را داشته باشد. به صورت معمول این زمان بین 12 تا 24 ساعت طول میکشد و شما باید اطمینان حاصل کنید که در طول این زمان هیچ کس در خانه از آب برای هر منظوری استفاده نمی کند.
• برای جلوگیری از برق گرفتگی باید پمپ آب را قبل از برداشتن درپوش یا پوشش چاه، قطع کنید و مدار پمپ را خاموش نگه دارید.
• برای حفاظت از اجزای دستگاه های تامین و تصفیه آب باید اقدامات پیشگیرانه انجام شود. شوک کلرزنی یک سیستم تامین آب می تواند به طور بالقوه به اجزایی مانند مخازن تحت فشار، برخی از فیلترها و رسانه های فیلتر و سایر دستگاه های تصفیه آسیب برساند. بنابراین، قبل از شروع باید تمام فیلترهای کربن و واحدهای اسمز معکوس متصل به خطوط آب خانگی خود را جدا کنید. بهتر است با سازندگان قطعات مشورت کنید تا در صورت لزوم روش نگهداری یا محافظت از این تجهیزات در برابر کلر را پیدا کنید.

از چه نوع سفید کننده کلر باید استفاده کنیم؟

از سفید کننده کلر خانگی ساده (و به طور کلی کم هزینه ترین) بدون عطر با حداقل 5 درصد هیپوکلریت سدیم موجود در سوپرمارکت ها استفاده کنید. از خرید عطر تازه، لیمو یا سایر محصولات کلر معطر خودداری کنید.

چه میزان کلر استفاده کنیم؟
هنگام استفاده از سفید کننده لباس های معمولی، باید به ازای هر 100 گالن آب در چاه، 3 لیتر آب اضافه شود. برای تعیین میزان آب ایستاده در چاه خود، مراحل زیر را دنبال کنید.

اندازه گیری عمق آب در چاه

عمق آب چاه خود را می توانید از این طریق مشخص کنید. ابتدا فاصله کف چاه تا سطح آب را اندازه گیری کنید. برای یافتن این اطلاعات، فاصله سطح زمین تا سطح آب را اندازه بگیرید (فاصله “b” در نمودار). “b” را از عمق چاه “a” کم کنید تا عمق کل آب را بدست آورید:

a – b = c  اما اگر عمق چاه خود را نمی دانید می توانید با یک حفاری چاه تماس بگیرید تا در انجام اندازه گیری های مناسب به شما کمک کند.ذخیره چاه خود را به ازای هر فوت آب تعیین کنید. این عدد بر اساس قطر چاه شما است. به طور کلی، دو نوع چاه وجود دارد: حفر شده و حفاری. قطر داخلی پوشش (لوله چاه) چاه حفر شده معمولاً بین 4 تا 10 اینچ است. چاه های حفاری بزرگتر هستند و از 12 تا 36 اینچ متغیر هستند. برای تعیین میزان ذخیره چاه به ازای هر فوت آب به جدول زیر مراجعه کنید.

عمق کل آب خود را «c» ضربدر ذخیره به ازای هر فوت آب «s» کنید. برای این مثال فرض می کنیم که “c” 204 فوت است. محصول حجم آب در چاه شما خواهد بود: 204 × 1.47 = 300 گالن.
به ازای هر 100 گالن آب، 3 پیمانه سفید کننده در چاه خود بریزید و 3 پیمانه اضافی برای درمان لوله کشی خانه مانند مخزن فشار، بخاری آب گرم و لوله ها اضافه کنید. اگر حجم آب در چاه شما 300 گالن است، 9 پیمانه سفید کننده برای تصفیه چاه و 3 پیمانه اضافی برای لوله کشی برای مجموع 12 پینت یا 1.5 گالن اضافه می کنید:
300*3 + 3 = 12 امتیاز = 1.5 گرم
100
اگر عمق آب در چاه نامشخص است، از حجمی از سفید کننده معادل دو برابر عمق آب 150 فوت برای قطر پوشش مناسب استفاده کنید. به عنوان مثال، یک قطر بدنه 8 اینچی با عمق آب 150 فوت به 1.85 گالن سفید کننده خانگی نیاز دارد. اگر عمق آب نامشخص باشد، مقدار مورد نیاز سفید کننده 1.85 × 2 = 3.7 گالن خواهد بود. از سفید کننده بیش از مقدار توصیه شده استفاده نکنید زیرا ضروری نیست و قبل از استفاده خانگی نیاز به شستشوی اضافی دارد.

مراحل ضد عفونی کردن آب چاه با روش شوک کلرزنی

ترتیب مراحل ضد عفونی کردن آب چاه با روش شوک کلرزنی عبارتند از :

• تمیز کردن: در این مرحله باید تمام زباله های سست یا خارجی را از خانه چاه، خانه چشمه یا مخزن ذخیره بردارید. مدار پمپ را خاموش کنید و درپوش یا درپوش چاه را بردارید. سپس سطح داخلی در دسترس را با محلول کلر قوی (1/2 گالن سفید کننده کلر در هر 5 گالن آب تمیز) تمیز کنید. اگر چاه دارای کلاهک بهداشتی در شرایط خوبی نباشد، باید با یک کلاهک جدید جایگزین شود تا از آلودگی مجدد جلوگیری شود.
• محاسبه دقیق داشته باشید و بعد بریزید: به ازای هر 100 گالن آب، 3 پیمانه سفید کننده کلر به اضافه 3 پیمانه اضافی در چاه خود بریزید، همانطور که در بالا توضیح داده شد.
• مخلوط کردن: برای این کار می توانید یک شلنگ باغچه تمیز را به شیر آب بیرونی نزدیکترین چاه وصل کنید و انتهای شلنگ را داخل چاه قرار دهید. شیر آب را باز کنید، سپس پمپ را دوباره باز کنید و اجازه دهید آب جاری شود تا بوی کلر از شلنگ خارج شود. با استفاده از شلنگ، داخل محفظه چاه را حدود 15 دقیقه بشویید و شیر آب را ببندید.
• جریان در گردش: اجازه دهید محلول در سراسر سیستم گردش کند. هر شیر آب را ابتدا در بیرون و سپس داخل خانه (چه سرد و چه گرم) یکی یکی باز کنید و اجازه دهید آب جاری شود. هر شیر آب را بعد از مشاهده بوی قوی کلر ببندید. توالت ها را یکی یکی شستشو دهید. اگر بوی کلر قوی در هر شیر آب و توالت قابل تشخیص نیست، 3 پیمانه سفید کننده اضافی در چاه بریزید و دوباره امتحان کنید.
  مرحله آخر: مدار پمپ را خاموش کنید، درپوش چاه را برگردانید یا درپوش را در جای خود قرار دهید. اجازه دهید آب کلردار به مدت 12 تا 24 ساعت در سیستم باقی بماند. کلید پمپ را روشن کنید. کلر باقیمانده در سیستم را با بازکردن شیرهای بیرونی تا زمانیکه دیگر بوی کلر را حس نکنید، ادامه دهید. در نهایت شیرهای داخلی را یکی یکی روشن کنید تا آب شفاف شود و بوی کلر از بین برود.

نکته مهم در طی این فرآیند این است که کلر به دلیل آسیب رساندن به محیط زیست لازم است با دقت نگهداری شود. به همین دلیل بیش از 100 گالن آب کلردار را وارد سیستم سپتیک خود نکنید یا اجازه ندهید که از طریق یک گودال زهکشی به یک رودخانه، حوضچه یا دریاچه تخلیه شود. برای حفظ آب، می توانید آن را در یک مخزن ذخیره کنید و پس از دفع کلر از آن برای آبیاری پوشش گیاهی استفاده کنید.

مقایسه ضد عفونی کردن آب چاه با روش شوک کلرزنی یا پکیج کلرزنی

اگر این نمونه از سیستم نمی تواند برای شما کارآمد باشد بهتر است از روش پکیج کلرزنی برای چاه استفاده کنید. در این روش شما فقط کافی است پکیج کلرزنی که شامل: میکسر، مخزن، پمپ تزریق کلر، تجهیزات جانبی و … است را تهیه کنید و در مخزن و یا چاه خود را از این طریق کلرزنی کنید. این روش علاوه بر اینکه نسبت به روش قبلی بسیار دقیق و کامل است به راحتی هم قابل اجرا می باشد. علاوه بر این، شما در پکیج کلرزنی می توانید میزان دقیق کلر را برای آب مورد نظر خود تعیین کنید و بقیه را به سیستم بسپارید تا تزریق کلر با دقت و در کمترین زمان ممکن اتفاق بیفتد. یکی دیگر از مزایای این روش، عدم هدر رفت آب و عدم ورود آب کلردار به محیط زیست می باشد. شاید در ابتدا این روش، هزینه بیشتری نسبت به روش شوک کلرزنی داشته باشد ولی در بلند مدت مقرون به صرفه است.

فروشگاه تخصصی جهان اب به عنوان تولید کننده و تامین کننده انواع پکیج کلرزنی توانسته با نیروهای متخصص و با انتخاب درست و مناسب برای انواع چاه، استخر، مخازن و …  بهترین قیمت پکیج کلرزنی را با ضمانت برای مشتریان فراهم کند.

منبع: extension.uga.edu