ساختار رزین های تبادل یونی

همانند بسیاری از ترکیبات موجود در طبیعت، رزین‌های یونی نیز دارای ذراتی با بار مثبت و منفی در ساختار خود هستند. به‌عنوان‌مثال، نمک طعام دارای دو یون است که یکی کلر با بار منفی و دیگری سدیم با بار مثبت است. بنا بر ویژگی شیمیایی کلر، این عنصر تمایل به جذب الکترون بیشتری به ساختار خودش دارد، اما سدیم که عنصری کوچک‌تر است توانایی نگه‌داری از الکترون خود را نداشته و آن را به‌راحتی از دست داده و مثبت می‌شود. با در کنار هم قرار گرفتن آنیون (ذراتی با بار منفی) و کاتیون (ذراتی با بار مثبت) بار کلی مجموعه خنثی شده و ساختار پایدار می‌شود.

ذرات رزین تبادل یونی نیز همانند این ترکیبات نمکی هستند. با این تفاوت که رزین‌ها یک سری یون‌های ثابت و تعدادی یون‌های متحرک دارند. بنا بر اینکه چه نوع رزین یونی داریم نوع این یون‌های ثابت و متحرک نیز عوض خواهد شد. به عنوان مثال اگر رزین‌های کاتیونی را بررسی می‌کنیم، یون‌های ثبات این اجسام از جنس آنیونی بوده و یون‌های کاتیونی قابلیت تحرک و جابه‌جایی با یون‌های کاتیون داخل آب را دارند.

لازم به ذکر است که اگر بار منفی یا مثبت بیشتر از بار مخالفش افزایش پیدا کند ترکیب ناپایدار می‌شود. لذا بیشتر ترکیبات شیمایی تمایل دارند ساختار خود را حفظ کنند. به همین دلیل، تنها به میزان بار یونی که رزین‌های یونی از دست داده می‌دهند، بار یونی موافق دریافت می‌کنند. رزین‌ها به کمک روش‌های پلیمرسازی متخلخل ساخته می‌شوند تا آب از درون آن‌ها عبور کند. اندازه این تخلخل‌ها نیز بر نوع رزین اثر می‌گذارد.